Een rondwandeling door het oude centrum van Delft. Hoe leuk is dat? De wandeling begint bij het Agnetapark. Hier liet de directeur van de gistfabriek huizen neerzetten voor zijn arbeiders. Huisjes met tuin, een park en vijvers. Op de plaats waar de stadsmuur heeft gestaan, staat nog altijd Molen de Roos. Een vrijwilliger geeft uitleg over de werking van de molen. Het graan dat gemalen wordt, wordt gebruikt voor de broden in het winkeltje in de molen. Vanaf de omloop heb ik zicht over Delft. Via het Bagijnhofje en Almondehofje komen we op de Oude Delf. Hier staan verschillende historische gebouwen, waaronder de scheefgezakte Oude kerk. In de Prinsenhof is Willem van Oranje in 1584 vermoord. De vermeende kogelsgaten zitten nog in de muur. Via de Boterbrug, de Waag en de Koornbeurs komen we op de markt van Delft. Aan de ene zijde staat het stadhuis dat rond de toren 't Steen gebouwd is. De toren van het stadhuis is één van de weinige gebouwen die de grote stadsbrand van 1536 overleefd heeft. Aan de andere zijde staat de Nieuwe kerk. Hier ligt Willem van Oranje begraven. Ook zijn hier veel leden van het koninklijk huis bijgezet. Vanaf de top van de toren hebben we uitzicht over heel Delft en omgeving.

Het paleis van Sanssouci in Potsdam werd in 1745 in opdracht van Koning Frederik II als zomerpaleis in Rococo stijl. Vanaf de fontein in het park leidt een grote trap naar het terras van het paleis. De tuin is gelaagd aangelegd. Binnen zijn de kamers gedecoreerd met thema's die de koning rust gaven. Geen wapengekletter of overwinningen, maar afbeeldingen van druiven, wijn en geliefde dieren. Sans Souci betekent dan ook: zonder zorgen. De vertrekken zijn stuk voor stuk prachtig en doen denken aan het Charlottenborg paleis dat we eerder deze week bezocht hebben. Niet voor niets staat het paleis op de Unesco werelderfgoedlijst.

De afgelopen dagen hebben Rita en ik de Duitse hoofdstad Berlijn bezocht. Met de auto reden we zaterdag langs de Tiergarten en over de Unter dem Linden boulevard naar ons hotel in de Friedrichstrasse. Hartje centrum. Hiervandaan hebben we de bezienswaardigheden van Berlijn bezocht. De Branderburger Tor, de kurfurstendamm, de Alexanderplatz en het Museumsinsel (foto). Berlijn is een heerlijke stad om door heen te dwalen en er is zoveel te zien. Morgen rijden we weer naar huis.

In 1933 werd de koepel van de Rijksdag in Berlijn verwoest door brand. Pas in de jaren negentig van de vorige eeuw werd de koepel hersteld. Niet in oorspronkelijke staat. Het Rijksdag gebouw werd aangevuld met een glazen koepel op het dak. In deze koepel kunnen bezoekers de geschiedenis van Duitsland en de Rijksdag bekijken. Tegelijkertijd wordt het buitenlicht door middel van 360 spiegel getransporteerd naar de vergaderzaal van de Duitse regering, pal onder de glazen koepel. Een mooie en vernuftige oplossing. Via een spiraalvormig wandelpad kunnen tot boven in de koepel komen. De bovenzijde is open. De warme lucht kan naar buiten. Eventueel binnenkomend regenwater wordt opgevangen en hergebruikt. De moderne glazen koepel is een fraaie toevoeging aan het historische gebouw.

De televisietoren van Berlijn is een baken voor de stad. De 368 meter hoge toren zie je van overal. De toren staat nabij de Alexanderplatz. In 1965 werd de toren, in toenmalig Oost Berlijn, gebouwd. Bij de toren staat een flinke rij. Gelukkig hebben wij vooraf tickets gereserveerd. Wij mogen direct doorlopen via de fast-lane. Even later gaan we met de lift in tientallen seconden naar het uitkijkplatform op 203 meter hoogte. Hiervandaan zie ik alle bezienswaardigheden die wij de afgelopen dagen bezocht hebben. Wat een prachtig uitzicht vanaf deze hoogte.

De Berliner Dom is een van de meest indrukwekkende kerken van Berlijn. De Dom is gelegen op het Museumsinsel. Het zandstenen gebouw is in 1895 gebouwd en na de Tweede Wereldoorlog grondig gerestaureerd. De huidige koepel is 115 meter hoog. Voorheen was de kerkkoepel nog hoge. Het interieur van de Berliner Dom is verbluffend. De barokke inrichting is overweldigend. Overal waar ik kijk is het bijzonder. Ik ga even zitten om de gehele kerk en de koepel in mij op te nemen. In de hoek van de kerk is een trap naar het panoradek. 267 treden naar de rondgang op de koepel. Naarmate ik hoger kom worden de treden steeds smaller. Het uitzicht over de stad vanaf de rondgang is prachtig.

Het grootste paleis van Berlijn in Schloss Charlottenburg. Het paleis ligt net buiten het centrum . Het oorspronkelijke slot stamt uit de zeventiende eeuw. De Pruisische Koning Frederik I liet het zomerverblijf bouwen voor zijn vrouw Sophie-Charlotte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het paleis zwaar beschadigd en bleef er van het originele interieur weinig over. Gelukkig is het paleis gerestaureerd en in oorspronkelijke staat hersteld. De rondleiding door het paleis Is schitterend. De kamers van het paleis tonen de barokke sfeer van vroeger. De groene spiegelzaal is prachtig. De mooiste kamer is de porseleinkamer met Delft blauw porselein. Het grote park achter het paleis is ingericht naar het voorbeeld van Versailles.

Toerist in eigen streek. Vandaag naar Leiden. Bij het VVV haal ik de routebeschrijving van de Leise Loper. Een rondwandeling door het centrum van Leiden langs de dertig mooiste hoogtepunten van de stad. Zou de stad nog verrassingen hebben voor mij? De wandeling start bij de Beestermarkt en loopt via het Galgenwater en het geboortehuis van Rembrandt naar het Rapenburg. Via de centraal gelegen Pieterskerk en de Burcht via de Hooglandselkerk naar Molen de Valk. Het is leuk om bij ieder gebouw de historie te lezen. Om half drie sta ik voor Molen de Valk. Ik bekijk het woongedeelte en via de smalle trappetjes kom ik op de omloop van de molen. Ik kijk uit over Leiden en zie veel torens uit mijn route van vandaag.

Met een bezoek aan de Ennemaborg in Midwolda sluit ik mijn Toeristische tour door Nederland af. De Ennemaborg is gebouwd in de veertiende eeuw en vooral het park en vijver rond de borg zijn prachtig. Bekijk ook de voorgaande berichten op de website over de activiteiten van de afgelopen week. Stuk voor stuk aanraders.

In 1593, tijdens de tachtig jarige oorlog, voer graaf Willm Lodewijk van Nassau de Dollard binnen. Deze zeeinham lag ten oosten van de stad Groningen. Hij liet hier de Bellingwolderschans bouwen om zo de toevoer vanuit Duitsland te blokkeren. Groningen was in handen van de Spanjaarden. Het had succes. Enkele jaren later viel de strategisch gelegen stad en kwam in Nederlandse handen. Na het droogvallen van Dollard verloor de schans haar functie. Bij Nieuweschans werd een nieuwe vesting gebouwd. Hiermee werd de Bellingwolderschans al snel omgedoopt in Oudeschans. De vesting verloor haar militaire functie en raakte in verval. Eind vorige eeuw is de vesting weer deels in oorspronkelijke staat hersteld, maar verwacht geen vesting zoals Bourtange. Ik dwaal door de straatjes en consumeer wat op het terras. Via de voormalige verdedigingswallen loop ik om de vesting. Tenslotte bezoek ik het vestingmuseum in het midden van het dorpje.

Aan het begin van de tachtig jarige oorlog in 1580 werd gestreden om Groningen. Het gebied ten oosten van de stad was een moeras en een natuurlijke buffer met Duitsland. Willem van Oranje liet de vesting Bourtange bouwen of een van de paadjes (een tange) door het moeras. Hiermee sneed hij de toevoer naar Groningen af, dat in handen was van de Spanjaarden. Later doorstond Bourtange aanvallen tijdens de Munsterse oorlog en later die van de Pruisen. In 1851 verloor de vesting haar militaire functie. Bourtange werd een dorp, grachten gedempt en wallen afgegraven. In de jaren zestig besloot men het zwaar vervallen Bourtange weer in oorspronkelijk staat op te bouwen. Doordat ik overnacht in de burcht, mag ik met de auto de vesting in. Ik rijd over de smalle toegangsbrug en ga onder de poort door. Ik passeer het pleintje waar toeristen de terrassen vullen. Ik parkeer bij de kerk. Mijn overnachting is hier vlak bij. Een mooie bestemming om te vesting te ontdekken.

In de vijftiende eeuw bouwden de Kanunniken van de Orde van het Heilige Kruis het klooster en kerk in Ter Apel. Ruim honderd jaar was nodig voor de voltooiing. Het klooster is nog niet open als ik aan kom. Ik heb het eerste tijdslot om 12.00 uur s middags. Ik loop door de oude kloostergang en kijk uit op de binntuin waar kruiden groeien. Ik bekijk de kerk. De kerk is gesplitst in een gedeelte voor de monniken en geestelijken en een gedeelte voor de gewone mensen. Boven de kloostergang zijn kamers waar zieken behandeld konden worden en waar reizigers konden slapen. De houten spanten van de oude dakconstructie zijn hier nog zichtbaar. Bij de tegenover gelegen vleugel is dit wel anders. Bij een brand in 1755 is deze vleugel verloren gegaan. Pas in 2000 heeft een Deense architect de nieuwe vleugel ontworpen. De moderne vleugel pas wonderbaarlijk bij het historische klooster. Ik ben onder de indruk van het klooster. In de voormalige brouwerij in de kelder koop ik een flesje klooster bier. Een mooie herinnering voor later.

Een van de koloniën was de kolonie Veenhuizen. Hier werden niet zo zeer families naar toe gebracht. Hier werden landlopers en paupers te werk gesteld. Wanneer iemand in de grote stad aan lager wal geraakt was, kon hij naar Veenhuizen gestuurd worden. De kolonie Veenhuizen was dan ook veel minder vrijwillig. Mensen werden gewoon opgepakt. Hierdoor groeide Veenhuizen uit tot een strafkolonie. Nadat de overheid eigenaar geworden was van Veenhuizen heeft deze kolonie nog jarenlang dienst gedaan als strafgevangenis. Pas in 2008 verlieten de laatste gevangenen Veenhuizen. Ik bekijk de tentoonstelling en volg de gids naar de ‘rode pannen’, de daadwerkelijke strafgevangenis.

Net na het ontstaan van de Nederlanden, heerste er veel armoede in het land. De militair van den Bosch wilde hier iets aan doen. Het richtte de maatschappij van de weldadigheid op. De maatschappij stichtte in 1818 koloniën in Drenthe waar arme families een huis, werk en onderwijs kregen. In ruil moesten zij op het land werken om de schulden af te betalen. De koloniën van weldadigheid waren een soort voorloper op het latere silicaat stelsel met uitkeringen en werkgelegenheid. In de koloniën Frederiksoord, Willeminaoord en Willemsoord woonden vijf duizend mensen. In de jaren dertig van de twintigste eeuw raakte de maatschappij in financiële nood. De overheid nam enkele koloniën over. De orde en tucht namen af en de koloniën werden normale dorpen. Met een fietstocht van 36 km langs de voormalige koloniën zie ik de kolonie huisjes, een schooltje en de kerk. Vreemd eigenlijk dat ik zo weinig van deze geschiedenis wist.

Het natuurgebied Dwingelederveld is een van de kleinste natuurparken va Drenthe, maar behoort ook tot een van de mooiste. De hei, de bossen en prachtige vennen. Het natuurgebied ligt direct achter de camping. Heerlijk om door heen te wandelen en te fietsen. Ik had het geluk dat de schapen net terug keerde naar de stal. Een leuk gezicht.